შემაჯამებელი მიმოხილვა

საქსტატის წინასწარი შეფასებებით, 2024 წლის მეოთხე კვარტალში საქართველოს ნომინალურმა მშპ-მა 25,309.6 მილიონი ლარი, რეალური მშპ-ის წლიურმა ზრდამ 8.3%, ხოლო მშპ-ის დეფლატორის ცვლილებამ 4.0% შეადგინა. ეკონომიკური ექსპანსია ძირითადად განპირობებული იყო რამდენიმე მნიშვნელოვანი სექტორის ძლიერი ზრდით. ყველაზე მნიშვნელოვანი ზრდა დაფიქსირდა განათლებაში (+36.2%), ინფორმაციასა და კომუნიკაციაში (+29.7%), ჯანდაცვასა და სოციალურ სფეროში (23.6%), სამთომოპოვებით მრეწველობაში (22.5%). ამ სექტორებმა მნიშვნელოვანი როლი ითამაშეს საერთო ეკონომიკური აქტივობის გაძლიერებაში. მეორე მხრივ, ყველაზე მკვეთრი შემცირება დაფიქსირდა შემდეგ სფეროებში: შინამეურნეობები, როგორც დამსაქმებლები (-4.5%), უძრავი ქონების ოპერაციები (-2.3%) და საბითუმო და საცალო ვაჭრობა (-0.2%), რამაც ოდნავ შეამცირა უფრო ფართო ზრდა. 2025 წლისთვის ეროვნული ბანკის პროგნოზით რეალური მშპ-ის ზრდა 5.0%-ს შეადგენს, რაც ოდნავ აღემატება მსოფლიო ბანკის პროგნოზს (4.5% წლიური ზრდა), მაგრამ ჩამორჩება საერთაშორისო სავალუტო ფონდის პროგნოზს (6% წლიური ზრდა) (იხ. გრაფიკი 1).

2024 წლის მეოთხე კვარტალში ქართული ლარი გაუფასურდა წინა წელთან შედარებით. ამავე პერიოდში ნომინალური ეფექტური გაცვლითი კურსი უმნიშვნელოდ გაუფასურდა. აღსანიშნავია, რომ ლარი თურქულ ლირასთან მიმართებაში 16%-ით გამყარდა. რეალური ეფექტური გაცვლითი კურსი კვარტალურ ჭრილში 0.4%-ით, ხოლო წლიურ ჭრილში 6.3%-ით გაუფასურდა. აღსანიშნავია ისიც, რომ ლარის რეალური გაცვლითი კურსი გამყარდა ყველა ძირითად სავაჭრო პარტნიორთან, გარდა ევროკავშირისა.

საქართველოს მკაცრმა მონეტარულმა პოლიტიკამ ეფექტურად შეაკავა ინფლაციური მოლოდინები, რამაც შიდა ინფლაცია სამიზნე დონეზე დაბლა დაიყვანა. მომსახურების ფასების შემცირება მნიშვნელოვანი ფაქტორი იყო ამ შემცირებაში, უცხოელი ვიზიტორების მომატების გამო ბინის ქირის ადრე გაზრდილი ფასების ეფექტის შემცირებასთან ერთად. ამ ფაქტორებმა ერთობლივად ხელი შეუწყო უფრო სტაბილური ინფლაციის მაჩვენებელს, რაც შეესაბამება ქვეყნის მონეტარულ მიზნებს (ეროვნული ბანკი, ივლისი 2024).

2023 წლის მე-3 კვარტალში მზარდ უმუშევრობასთან შედარებით (15.3%), 2024 წლის მე-4 კვარტალში უმუშევრობის დონე 14.2%-მდე შემცირდა (საქსტატი). სამუშაო ძალაში მონაწილეობის საშუალო წლიური მაჩვენებელი 0.6 პროცენტული პუნქტით გაიზარდა და 54.9% შეადგინა. საქსტატის წინასწარი შეფასებით, 2024 წლის მეოთხე კვარტალში საშუალო თვიურმა ნომინალურმა ხელფასმა 2217.5 ლარს მიაღწია.

დასკვნის სახით, საქართველოს ეკონომიკამ 2024 წლის მეოთხე კვარტალში აჩვენა მყარი ზრდა ნომინალური მშპ-ის და რეალური მშპ-ის ზრდის მნიშვნელოვანი მატებით. ეს დადებითი ტენდენცია აისახება სხვადასხვა სექტორში, განსაკუთრებით ინფორმაციასა და კომუნიკაციაში, განათლებაში და ჯანდაცვასა და სოციალურ საქმიანობაში. საგარეო მოთხოვნის შემცირების მიუხედავად, შიდა მოთხოვნა რჩება ძლიერი, მოხმარება კი კვლავ ზრდის მთავარი მამოძრავებელი ძალაა.

სრული პუბლიკაცია  იხ. ზემოთ.