ამ ინტერვიუს ვწერ მათიას მათისთან, რომელიც არის ჯონს ჰოპკინსის უნივერსიტეტის საერთაშორისო კვლევების სკოლის პროფესორი. პროფ. მათისი არის ცნობილი წიგნის „ევროს მომავალი“ (“The Future of the Euro”) რედაქტორი და მაქს მ. ფიშერის ჯილდოს ორგზის მფლობელი SAIS-ში წარმატებული სწავლებისთვის. ჩვენ ვისაუბრებთ ევროზონის კრიზისზე, თუ რა შეიძლება ისწავლონ მცირე სახელმწიფოებმა საბერძნეთის მაგალითზე.

ვარდების რევოლუციის შემდეგ პროდასავლელი ქართველი პოლიტიკოსები ცდილობენ, ქვეყანა ნატოსკენ, უსაფრთხოების ნავსაყუდელისკენ, წაიყვანონ. ჯერჯერობით ნატოს წევრობა მხოლოდ შორეული ოცნებაა, რომელიც ბევრი ქართველის იმედგაცრუებასა და დასავლურ გეოპოლიტიკურ ბლოკთან ნაკლები ინტეგრაციის მომხრეთა პოზიციების განმტკიცებას იწვევს. დაუსრულებელი დებატები იმის შესახებ, უნდა გახდეს თუ არა საქართველო ალიანსის სრულუფლებიანი წევრი, აუფერულებს რეალობას, რომ ალიანსთან არსებული ამჟამინდელი ურთიერთობა იდეალური ვარიანტია საქართველოსთვის.

როდესაც 2007 წელს ISET-ის დირექტორის თანამდებობა შემომთავაზეს, ბევრი არ მიფიქრია. იქამდე საქართველოზე მხოლოდ დადებითი შეფასებები თუ წამეკითხა. სასიამოვნო საცხოვრებელი, სტუმართმოყვარე, ლამაზი, კორუფციისგან თავისუფალი და ა.შ. ეს უკანასკნელი განსაკუთრებით დამაიმედებლად ჟღერდა, თან თუ გავითვალისწინებთ, რომ სწორედ მოსკოვში ყოფნის ბოლო დღეებში (სადაც 1993-2007 წლებში ვცხოვრობდი და ვმუშაობდი) ჩემი ახალთახალი BMW-ის მარკის მოტოციკლი დღისით მზისით მომპარა ადგილობრივი პოლიციის თანამშრომელმა (აი, ასე!), რომელმაც იცოდა, რომ დღედღეზე ქვეყანას ვტოვებდი და ალბათ იფიქრა, მოტოციკლი საქართველოს საშინელ გზებზე არ გამოადგებაო (არადა მთის მოტოციკლი იყო, თუმცა ამას ახლა არ აქვს მნიშვნელობა. ერთადერთი, რაზეც ფიქრობდა, საკუთარი დაუსჯელობა იყო).

სულ რაღაც 25 წელი გავიდა და სამყარო ჯერ კიდევ სავსეა „წინააღმდეგობრიობებით“ (რომელთა დასრულებაც არის ამოსავალი ფუკუიამას ისტორიის დასასრულის ჰეგელისეული აზროვნების გასაგებად). ეს წინააღმდეგობრიობები ყველაზე კარგად ჩანს ევროპასა და აშშ-ში მიგრაციის, განახლებული სავაჭრო ომის, გეოპოლიტიკური პაექრობისა და რელიგიური კონფლიქტების შესახებ მუდმივად მიმდინარე ცხარე განხილვებისას.

ქართული რეფორმები იქცა საერთაშორისო ვაჭრობის საგნად. ყოფილი ქართველი რეფორმატორები, რომლებსაც სამშობლოში სათანადოდ არ აფასებენ და აღარ სჭირდებათ, მაღალი ანაზღაურების ფასად, კონსულტაციებს უწევენ მონღოლეთს, ცენტრალურ აზიას, უკრაინას, მოლდავეთსა და კიდევ უფრო შორეულ განვითარებად ბაზრებს. დაინახა რა ბიზნეს-შესაძლებლობა, ყოფილი მთავრობის მაღალჩინოსანთა ერთმა ჯგუფმა, ქართული რეფორმების სულისჩამდგმელი კახა ბენდუქიძის თავკაცობით, ახლახანს დააარსა საკონსულტაციო სააგენტო „რეფორმატორები“ (Reformatics).