როდესაც 2007 წელს ISET-ის დირექტორის თანამდებობა შემომთავაზეს, ბევრი არ მიფიქრია. იქამდე საქართველოზე მხოლოდ დადებითი შეფასებები თუ წამეკითხა. სასიამოვნო საცხოვრებელი, სტუმართმოყვარე, ლამაზი, კორუფციისგან თავისუფალი და ა.შ. ეს უკანასკნელი განსაკუთრებით დამაიმედებლად ჟღერდა, თან თუ გავითვალისწინებთ, რომ სწორედ მოსკოვში ყოფნის ბოლო დღეებში (სადაც 1993-2007 წლებში ვცხოვრობდი და ვმუშაობდი) ჩემი ახალთახალი BMW-ის მარკის მოტოციკლი დღისით მზისით მომპარა ადგილობრივი პოლიციის თანამშრომელმა (აი, ასე!), რომელმაც იცოდა, რომ დღედღეზე ქვეყანას ვტოვებდი და ალბათ იფიქრა, მოტოციკლი საქართველოს საშინელ გზებზე არ გამოადგებაო (არადა მთის მოტოციკლი იყო, თუმცა ამას ახლა არ აქვს მნიშვნელობა. ერთადერთი, რაზეც ფიქრობდა, საკუთარი დაუსჯელობა იყო).

როდესაც 2015 წლის აპრილის ბოლოს ბელარუსის პრეზიდენტი, ალექსანდრე ლუკაშენკო საქართველოს ესტუმრა, ჩვენ კიდევ ერთხელ დავრწმუნდით, რომ ისტორია ჯერ კიდევ არ დამთავრებულა, ყოველ შემთხვევაში არა იმ გაგებით, რასაც გულისხმობდა ფრენსის ფუკუიამა მის მიერ 1992 წელს დაწერილ წიგნში ისტორიის დასასრული და უკანასკნელი კაცი.

ქართული რეფორმები იქცა საერთაშორისო ვაჭრობის საგნად. ყოფილი ქართველი რეფორმატორები, რომლებსაც სამშობლოში სათანადოდ არ აფასებენ და აღარ სჭირდებათ, მაღალი ანაზღაურების ფასად, კონსულტაციებს უწევენ მონღოლეთს, ცენტრალურ აზიას, უკრაინას, მოლდავეთსა და კიდევ უფრო შორეულ განვითარებად ბაზრებს. დაინახა რა ბიზნეს-შესაძლებლობა, ყოფილი მთავრობის მაღალჩინოსანთა ერთმა ჯგუფმა, ქართული რეფორმების სულისჩამდგმელი კახა ბენდუქიძის თავკაცობით, ახლახანს დააარსა საკონსულტაციო სააგენტო „რეფორმატორები“ (Reformatics).

ნოდარ დუმბაძის სტილია, მკითხველი ერთდროულად აცინოს და ატიროს. თერჯოლის კულტურის სახლში, „ჰელადოსის“ მაყურებლები, ვტიროდით და ვიცინოდით, მაგრამ არა მხოლოდ დუმბაძის იშვიათი ნიჭის გამო – შეერწყა კომედია და ტრაგედია. სპექტაკლმა, გადაგვისროლა სოხუმის მრავალეთნიკურ გარემოში, გაგვხადა ქართველი ჯემალისა და ბერძენი იანგულის მტრობა-მეგობრობის შემსწრე და გვაგრძნობინა სამშობლოსადმი მათი უზომო სიყვარული.

თუმცა, ყველა სამწუხარო ამბავში შეიძლება პოზიტიური დეტალის აღმოჩენა და როგორც ბევრი დამკვირვებელი, ამ ფონზე შეიძლება დადებითად შევაფასოთ ის ფაქტი, რომ საგარეო საქმეთა ახალი მინისტრი, თამარ ბერუჩაშვილი არაა ახალი კადრი. იმ გამობრძმედილი კარიერული დიპლომატის დანიშვნა, რომელიც წლების მანძილზე იყო ჩაბმული საქართველოსა და ევროპის ურთიერთობის პროცესში, მიუთითებს იმაზე, რომ ნელა, მაგრამ განუხრელად საქართველოს სახელმწიფო ძლიერებასა და სიცოცხლისუნარიანობას იკრებს.