რა არის ოჯახი? ამ კითხვაზე, მაგალითად, შვედი ბავშვი, დიდი ალბათობით, გიპასუხებთ „დედიკო, მამიკო და ბავშვები“. საინტერესოა, რას გიპასუხებდნენ საქართველოში? ქართველი ბავშვი, დიდი ალბათობით, გიპასუხებდათ „ბებია, ბაბუა, დედა, მამა და ბავშვები“. მრავალთაობიანი ოჯახი, რომელსაც მსოფლიოს ეკონომიკურად უფრო განვითარებული ნაწილი დღეს თითქმის აღარ იცნობს, ჯერ კიდევ ფართოდ არის გავრცელებული საქართველოში.

გასაოცარია, მაგრამ ფაქტია, რომ ქართველი დამსაქმებლები თანამშრომლის აყვანისას, ხშირ შემთხვევაში, განათლებას უმთავრეს მნიშვნელობას სულაც არ ანიჭებენ. ISET-ის კვლევითი ინსტიტუტის მკვლევარების მიერ ჩატარებული ბოლოდროინდელი გასაუბრებები რუსთავის, გორის, ქუთაისისა და ბათუმის დამსაქმებლებთან ცხადყოფს, რომ ბიზნესების უმრავლესობა მომავალ თანამშრომლებში ყველაზე მეტად შრომის ეთიკას აფასებს.

ჭადრაკი ძალიან მიყვარს, ამიტომ ჩემი ბევრი ქართველი ნაცნობი ასაკოვანი ხალხია. მათ შორის არის რამდენიმე ყოფილი საბჭოთა მეცნიერი: ფიზიკოსი, მათემატიკოსი, სტატისტიკოსი და ინჟინერი. მას შემდეგ, რაც თბილისში ვცხოვრობ, ისინი ხშირად დამცინიან ჩემი სამეცნიერო მიღწევების გამო: „Ph.D. ხარისხით, – უყვართ ხოლმე თქმა, – საბჭოთა კავშირში მეცნიერებათა კანდიდატის მეტი ვერ გახდებოდი“.

“მე ვარ ქართველი, მაშასადამე, მე ვარ ევროპელი“ ეს არის საქართველოს ყოფილი პრემიერ მინისტრის, ზურაბ ჟვანიას სიტყვები, რომლითაც მან 1999 წელს ევროსაბჭოს წინაშე გამოხატა საქართველოს მისწრაფება ევროკავშირისაკენ. მარტინ ლუთერ კინგის გამოსვლის, „მე მაქვს ოცნება“ მსგავსად, ჟვანიას ეს დრამატული გამოთქმა შეიცავდა ორ სურვილს: 1. გავმხდარიყავით ევროპული ოჯახის წევრები; 2. თავი დაგვეღწია რუსეთის გავლენის სფეროსთვის, როგორც პოლიტიკურს, ეკონომიკურს, ასევე კულტურულს, რაც მე-19 საუკუნიდან მოყოლებული დომინირებდა საქართველოში.

ბევრისათვის საქართველოს შრომის ბაზარი ამოუცნობი ფენომენია. კომპანიები ინჟინრების ნაკლებობას უჩივიან და ამიტომ საწარმოო სიმძლავრეების გაფართოებასა და დიდი ზომის ინვესტიციებს ერიდებიან. ამავდროულად, ქართველი ახალგაზრდები, რომლებსაც ტექნიკური საგნების შესწავლით შეეძლოთ ეხეირათ, სამართალს, ბიზნესის ადმინისტრირებასა და მსგავს სპეციალობებს ეუფლებიან. პოპულარული პროფესიის მქონე ადამიანთა რაოდენობა კი გაცილებით აღემატება ფირმების მიერ ამ კადრებზე მოთხოვნის რაოდენობას.