ყველასთვის კარგად არის ცნობილი, რომ საბჭოთა კავშირს საკმაოდ დიდი ჩრდილოვანი (არაფორმალური) ეკონომიკა ჰქონდა. საბჭოთა კავშირისთვის დამახასიათებელი იყო ძალიან მკაცრი ფორმალური სისტემა მაღალი დონის ბიუროკრატიითა და არაეფექტური დაგეგმარებით. ეს ბევრ პრობლემას ქმნიდა როგორც წარმოებაში, ისე მოხმარებაში. საბჭოთა მომხმარებელი განიცდიდა გამუდმებულ იმედგაცრუებასა და უკმაყოფილებას, რაც გამოწვეული იყო მისთვის საჭირო საქონლისა და მომსახურების დაუსრულებელი ძიებით, რიგში დგომით, ყოველგვარი გარანტიის გარეშე, რომ მიიღებდა მისთვის სასურველ საქონელს, საკმაოდ მაღალი რისკით, რომ მოუწევდა, დაკმაყოფილებულიყო უფრო დაბალი ხარისხის პროდუქციით ან საერთოდაც ვერ შეეძინა იგი (კორნაი, 1992 წ.).

1960-იან წლებამდე იაპონია საცხოვრებლად საუცხოო ადგილი იყო. არავინ კეტავდა სახლის კარს ან მანქანას, რადგან არავინ არაფერს იპარავდა. ქურდობა, ძარცვა და თაღლითობა იმდროინდელ იაპონიაში პრაქტიკულად არ არსებობდა. წარმოიდგინეთ, რამდენი რესურსი იზოგებოდა! იაპონელებს არც დარაჯის დაქირავება სჭირდებოდათ, არც სიგნალიზაციის დაყენება, ბოქლომის ყიდვაც კი არ იყო საჭირო. ქვეყანაში პოლიციელებისა და საპატიმროების რაოდენობაც, დანაშაულის სიმცირის ადექვატურად, ნაკლები იყო.

2012 წელს აისეტის ეკონომისტის ბლოგზე გამოქვეყნებულ სტატიაში იაროსლავა ბაბიჩმა განიხილა ახალდაბადებულთა გენდერული დისბალანსის საგანგაშო სტატისტიკა საქართველოსა და მის მეზობელ ქვეყნებში, რომელიც ბოლო დროს კულუარული საუბრების თემა გახდა. იაროსლავა ბაბიჩის მიერ მოყვანილი მონაცემებით, ახალშობილი ვაჟების რაოდენობის გოგონებთან თანაფარდობის მიხედვით საქართველო მხოლოდ ჩინეთს, აზერბაიჯანსა და სომხეთს ჩამორჩება.

დავუშვათ, რომ ძმას 1000 ლარი ასესხეთ. ბუნებრივია, რომ ოჯახის წევრზე გაცემული სესხი უპროცენტოა. ერთ დღესაც ძმამ დაგირეკათ და ვალის დაბრუნების ორი თარიღიდან ერთის არჩევა შემოგთავაზათ: დღეს ან ზუსტად ერთი წლის შემდეგ. რომელს აირჩევდით? სტანდარტული ეკონომიკური თეორიის თანახმად, უნდა აირჩიოთ ფულის დაბრუნება დღეს. ეს იმიტომ ხდება, რომ ადამიანები, როგორც წესი, აწმყოს ანიჭებენ უპირატესობას მომავალთან შედარებისას.

კარგად არის ცნობილი, რომ მთავრობის ჩარევამ, იქნება ეს გადასახადები თუ რეგულაციები, შეიძლება ხელი შეუშალოს ბაზრის მუშაობას. თუმცა არსებობს კიდევ ერთი ტიპის გავლენა, რომელმაც შეიძლება, ასევე, ძლიერი ზეგავლენა მოახდინოს ეკონომიკის ეფექტიანობაზე, თუმცა მასზე ნაკლებად საუბრობენ. საუბარია გარკვეულ ღირებულებებზე, ტრადიციებსა და მორალურ სტანდარტებზე, რომელთაც საზოგადოება იცავს.