3 მაისს ISET-ის კვლევითმა ინსტიტუტმა მსოფლიო ბანკის კვლევის პრეზენტაციას უმასპინძლა, რომელზეც მსოფლიო ბანკის წარმომადგენლებმა და კვლევის თანაავტორებმა, ჯამელე რიგოლინიმ და სარა ქოლ-ბლეკმა, წარადგინეს ანგარიში „შოკებისა და კრიზისების პერიოდში ადამიანური კაპიტალის დაცვის შესახებ“.

საქართველოს ამერიკელ და დასავლეთ ევროპელ სტუმრებს ანცვიფრებთ ის, რომ საშუალო ასაკის ქართველი ტაქსის მძღოლები ხშირად ტრაბახობენ რამდენიმე დიპლომით, ხოლო სასტუმროს მისაღებებსა თუ მაღაზიაში ასისტენტად მომუშავე ახალგაზრდები ხშირად სამართლის, ბიზნესისა თუ საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტდამთავრებულები არიან. თბილისში რამდენიმე დღის გატარების შემდეგ სტუმრებს, შესაძლოა, შეექმნათ წარმოდგენა, რომ საქართველოში იმდენად ჭარბია ადამიანური კაპიტალი, რომ ამ საკმაოდ მარტივ პოზიციებზე ძალიან დიდი კონკურენციაა.

ამჟამად ფერმერობა საქართველოში „იძულებითი საქმიანობაა“ – ქართველ „ფერმერთა“ დიდი უმრავლესობა პროფესიული თვალსაზრისით არც არის ფერმერი. ესენი არიან ადამიანები, რომლებიც ცდილობენ, იარსებონ სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის წარმოებით. საქართველოს რეგიონებში მოგზაურობისას მაშინვე შეამჩნევთ, რომ ამ იძულებითი საქმიანობით ძირითადად ასაკოვანი თაობაა დაკავებული.

საქართველოს სოფლის მეურნეობაში ადამიანური კაპიტალის ნაკლებობასთან დაკავშირებით მახსენდება გოდერძი ჩოხელის 1977 წელს გადაღებული ქართული მხატვრული ფილმი „სამოთხის გვრიტები“. ყოფილი მღვდელი გადაწყვეტს საბაზისო განათლება მისცეს გლეხებს ერთ საბჭოთა სოფელში. მას სურს გლეხებს ასწავლოს წერა-კითხვა და უმარტივესი მათემატიკური გამოთვლები.

ზრდის დიაგნოსტიკის პროექტი იყენებს კარგად ცნობილ მეთოდოლოგიურ ჩარჩოს, რათა გამოავლინოს ის შეზღუდვები, რომლებიც აფერხებს საქართველოს ეკონომიკურ ზრდას. აღნიშნული კვლევითი პროექტის მიზანი იყო საქართველოში ეკონომიკური რეფორმების ყველა პოტენციური სფეროს გაანალიზება, საკრედიტო ბაზრებიდან დაწყებული ინფრასტრუქტურაში ადამიანური კაპიტალით დამთავრებული, რის საფუძველზეც უნდა მომზადდეს რეფორმების პრიორიტეტების ყოვლისმომცველი შეფასება.