2014 წლის პირველი იანვრიდან სომხეთი სრულიად ახალ საპენსიო სისტემაზე გადადის. ეს რადიკალური რეფორმა ემსახურება ორი პრობლემის მოგვარებას: ასაკოვან მოქალაქეთა შორის გავრცელებულ სიღარიბესა და ეკონომიკაში კაპიტალის ნაკლებობას. ანალოგიური პრობლემები არსებობს საქართველოშიც, სადაც სტანდარტული სახელმწიფო პენსია 150 ლარს შეადგენს, დაზოგვის დაბალი დონის გამო კი ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებას კაპიტალის მაღალი დანახარჯები აბრკოლებს.

ბევრისათვის საქართველოს შრომის ბაზარი ამოუცნობი ფენომენია. კომპანიები ინჟინრების ნაკლებობას უჩივიან და ამიტომ საწარმოო სიმძლავრეების გაფართოებასა და დიდი ზომის ინვესტიციებს ერიდებიან. ამავდროულად, ქართველი ახალგაზრდები, რომლებსაც ტექნიკური საგნების შესწავლით შეეძლოთ ეხეირათ, სამართალს, ბიზნესის ადმინისტრირებასა და მსგავს სპეციალობებს ეუფლებიან. პოპულარული პროფესიის მქონე ადამიანთა რაოდენობა კი გაცილებით აღემატება ფირმების მიერ ამ კადრებზე მოთხოვნის რაოდენობას.

ერთი თუ ორი წლის წინ აღმოსავლეთ-დასავლეთის ავტომაგისტრალზე, ზესტაფონში, ლავაცას (Lavazza) ყავის ჯიხური გაიხსნა. ასეთები თბილისში არცთუ ცოტაა, მაგრამ გზის პირას მსგავსი ტიპის დაწესებულება ნამდვილად სიახლე იყო. ცოტა ხანში კიდევ ერთი ასეთი ჯიხური გაიხსნა და რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ისიც ისევ ზესტაფონში.

გასული საუკუნის 30-იან წლებში ამერიკელმა ლინგვისტმა ბენჯამენ ლი უორფმა ჩამოაყალიბა ჰიპოთეზა, რომლის მიხედვითაც განსხვავებულ ენაზე მოსაუბრე ადამიანები სამყაროს განსხვავებულად აღიქვამენ. უორფიანიზმის სახელით ცნობილი ენის ფარდობითობის თეორიის თანახმად,ენის გრამატიკული სტრუქტურა და ლექსიკა, ერთად აღებული, გავლენას ახდენს იმაზე, თუ როგორ ფიქრობენ ადამიანები.

ჩვენს წინა სტატიაში გამოვიკვლიეთ საქართველოს ეკონომიკური ზრდა 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებამდე 12 თვის განმავლობაში. უფრო კონკრეტულად, ჩვენ შევეხეთ არგუმენტს, რომლის მიხედვითაც, ეკონომიკური ზრდის დინამიკა არჩევნებამდე და მის შემდეგ დიდწილად განპირობებული იყო „პოლიტიკური ბიზნეს-ციკლის“ ეფექტით არჩევნებამდე სამთავრობო გადახარჯვის გამო.