„ბაზრის დამახინჯებაზე“ ფიქრისას ჩვენ წარმოვიდგენთ მთავრობის რეგულაციებს, გადასახადებს, სუბსიდიებს, რომლებიც ხელს უშლის ბაზრის მექანიზმებს ოპტიმალური სარგებლის მიღწევაში. მაგალითად, თუკი თქვენ იხდით 100 ევროს ტაქსის 30-წუთიანი მომსახურებისთვის (როგორც ეს ბევრ ევროპულ დედაქალაქშია), შეგიძლიათ, ეს ადვილად დაუქვემდებაროთ მთავრობის რეგულაციებს, რომლებიც ტაქსის მძღოლებს სპეციალურ მოწმობას სთხოვს (რაზეც მაღალ ფასს აწესებს), ხოლო თუ კი უგულებელვყოფთ ამგვარ მოთხოვნას (მოწმობას), უფრო მეტ მძღოლებს გაუჩნდებათ სურვილი მართონ ტაქსი, რაც გაზრდის მიწოდებას და შეამცირებს ფასებს.

აღნიშნული დებატის მონაწილეებმა განიხილეს ის სამომავლო ნაბიჯები, რაც საჭიროა საქართველოში მცირე და საშუალო საწარმოების ზრდისთვის, რადგან სექტორი ეკონომიკის მნიშვნელოვან ნაწილს წარმოადგენს. ექსპერტების ჯგუფში შედიოდნენ გამომსვლელები, რომლებიც წარმოადგენდნენ მთავრობას, მცირე და საშუალო საწარმოებს, საფინანსო სექტორს, აკადემიურ წრეებს, არასამთავრობო ორგანიზაციებს, ბიზნესებსა და ბიზნეს-ასოციაციებს.

ცოტა ხნის წინ საქართველოს მთავრობის მიერ გამოქვეყნებული სტრატეგიის პროექტი „საქართველო 2020“ მიზნად ისახავს „ეკონომიკური ზრდის მიერ მოტანილი სიკეთით ისარგებლოს საქართველოს მოსახლეობის მნიშვნელოვანმა ნაწილმა“. თუმცა დოკუმენტის წაკითხვისას ჩნდება ბუნებრივი მილიონდოლარიანი კითხვა: როგორ შეიძლება ინკლუზიური ზრდის მიღწევა რეალობაში?

კარგად არის ცნობილი, რომ მთავრობის ჩარევამ, იქნება ეს გადასახადები თუ რეგულაციები, შეიძლება ხელი შეუშალოს ბაზრის მუშაობას. თუმცა არსებობს კიდევ ერთი ტიპის გავლენა, რომელმაც შეიძლება, ასევე, ძლიერი ზეგავლენა მოახდინოს ეკონომიკის ეფექტიანობაზე, თუმცა მასზე ნაკლებად საუბრობენ. საუბარია გარკვეულ ღირებულებებზე, ტრადიციებსა და მორალურ სტანდარტებზე, რომელთაც საზოგადოება იცავს.

გთხოვთ, გაითვალისწინოთ, რომ აღნიშნული კვლევითი ანგარიში ხელმისაწვდომია მხოლოდ ინგლისურ ენაზე.