მსოფლიო ბანკის „ბიზნესის კეთების“, საერთაშორისო გამჭვირვალობის „კორუფციის აღქმისა“ და ბევრი სხვა საერთაშორისო ინდექსის მსგავსად, არც ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკის (EBRD) „გარდამავალი ქვეყნების ანგარიშები“ იშურებდა პოზიტიურ მესიჯებს საქართველოსთვის – 2003 წლის ვარდების რევოლუციის შემდეგ აღმოსავლეთ ევროპის თითით საჩვენებლად ქცეული გარდამავალ ეტაპზე მყოფი ქვეყნისთვის.

მიზეზ-შედეგობრივი შეკითხვა: სოფლის მეურნეობის მოდერნიზაცია იწვევს ეკონომიკურ ზრდას თუ ზრდა არის აგრარული სექტორის მოდერნიზაციის მამოძრავებელი? მრავალი წელია, ამ საკითხზე ცხარედ კამათობენ განვითარების შემსწავლელი ეკონომისტები. ამ დრომდე ჭარბობდნენ ეკონომისტები, რომლებიც თვლიდნენ, რომ ზრდა იწვევს სოფლის მეურნეობის განვითარებას, დღეს კი კვლავ გამოჩნდნენ სოფლის მეურნეობის განვითარებით განპირობებული ეკონომიკური ზრდის იდეის მომხრენი. რა დასკვნა შეიძლება გამოიტანოს საქართველომ ამ ცხარე დისკუსიიდან?

ყველა შეცდა, ვინც კი პროგნოზს აკეთებდა: პროფესიონალიც და მოყვარულიც. ბრექსიტი ყველასთვის სიურპრიზი აღმოჩნდა. როგორც ბუკმეიკერებმა (ადამიანები, რომელიც ორგანიზებას უწევენ ფსონების დადებას პოლიტიკაში, ეკონომიკასა და სპორტში მოვლენების განვითარებაზე) გვაუწყეს, სამჯერ მეტი ფული დაიდო ბრიტანეთის ევროკავშირში დარჩენაზე, ვიდრე მის გასვლაზე.

გთხოვთ, გაითვალისწინოთ, რომ ხაჭაპურის ინდექსის 2016 წლის 30 მაისის ანგარიში ხელმისაწვდომია მხოლოდ ინგლისურ ენაზე.

საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ ქართველმა ერმა გამოიარა ინვესტიციების გადინებისა და მრეწველობის მოშლის მტკივნეული პროცესი. დაიხურა სამრეწველო ქარხნები, საზღვარგარეთ გაიყიდა ჯართი, მუშახელი კი თვითკმარ სოფლის მეურნეობაში ჩაება. ქვეყნის ზომიერი კლიმატისა და ნაყოფიერი ნიადაგის წყალობით, შიმშილობა არასდროს გამხდარა ქვეყნისთვის პრობლემა, თუმცა უთანასწორობა და მისგან გამოწვეული პოლიტიკური წნეხი სწრაფად აღწევდა კატასტროფულ მასშტაბებს, რაც გზას უხსნიდა ძალადობას და საფრთხის ქვეშ აყენებდა პოლიტიკურ წესრიგს და აფერხებდა ეკონომიკურ ზრდას.