ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO) 2020 წლის 11 მარტს COVID-19-ის ვირუსი პანდემიად გამოაცხადა, რაც კაცობრიობის ისტორიაში გარდამტეხი მომენტი გახდა. პანდემიამ და მისმა თანმხლებმა ცვლილებებმა (მაგალითად, დისტანციურ მუშაობაზე გადასვლამ) ადამიანების ცხოვრების არაერთ ასპექტზე, მათ შორის შრომის ბაზარზე ჩართულობასა და ქცევაზე, იმოქმედა. ამ კუთხით არც საქართველოა გამონაკლისი. კრიზისის უპრეცედენტო ხასიათმა ქვეყნის ისედაც არასტაბილური შრომის ბაზრისათვის უპრეცედენტო შედეგები გამოიღო.

We were thrilled to see Salome Gelashvili, head of the ISET-PI Agricultural Policy Research Center (APRC), actively participate in a UNDP Georgia online discussion. During the virtual roundtable (entitled Local Economic Development and Business Friendly Environment for Municipalities), a variety of notable international speakers, particularly utilizing Czech expertise, came together to consider business development, combatting the rural-urban divide, and the effect of COVID-19 on the informal sector.

ჩვენს ერთ-ერთ ბოლო ბლოგში ლუკ ლერუსმა საქართველოში სივრცითი დანაწევრების ცნებაზე ისაუბრა. ამ ბლოგით ავტორი შეეცადა, პასუხი გაეცა კითხვაზე, შეეჩვივნენ თუ არა ადამიანები დისტანციურად მუშაობას ახლა, როდესაც COVID-19-ის კრიზისმა მათ ეს ახალი შესაძლებლობა მისცა. თუ ასეა, შეიძლება თუ არა ამან დედაქალაქში მიგრანტების შემოდინება შეანელოს, რაც, თავის მხრივ, თბილისის ინფრასტრუქტურაზე ზეწოლას შეამცირებს. რამდენად მოსალოდნელია, რომ ადამიანები პანდემიის შემდეგაც გააგრძელებენ სოფლად ცხოვრებასა და დისტანციურად მუშაობას?

პანდემიის გამო შეზღუდული და კრიზისის პირას მისული ეკონომიკა; COVID-19-ის გამო მილიონობით გარდაცვლილი და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის კრიზისი; ათასობით ქალაქში გამოცხადებული ლოქდაუნები, სოციალური დისტანცია და სახეცვლილი სოციალური პროცესები; ინსტიტუციების ფუნქციონირება ონლაინ; კომპიუტერის ეკრანებთან მიჯჭვული ახალგაზრდები და თითქმის ერთი წლის მანძილზე ონლაინ მიღებული ზოგადი და უმაღლესი განათლება. ეს არის ის რეალობა, რომელშიც მსოფლიოს მრავალი ქვეყანა და მათ შორის საქართველო შეხვდა 2021 წლის გაზაფხულს.

COVID-19-ის პანდემიამ არაერთი მიმართულებით შეცვალა ჩვენი ცხოვრება და შეხედულება იმაზე, თუ რამდენად ვაფასებთ უშუალო ურთიერთობებს, პერსონალური სივრცის მნიშვნელობას, საყვარელ ადამიანებთან ურთიერთობას და ა.შ. ამ დამოკიდებულებებისა და სოციალური ცვლილებების ნაწილი შეიძლება პანდემიის შემდეგაც დარჩეს ჩვენი ყოველდღიურობის ნაწილად. საინტერესოა, რომ ხანგრძლივმა შეზღუდვებმა უამრავ ადამიანს დაანახა ეკონომიკური ცხოვრების მანამდე „დაფარული“ ერთი მხარე, რასაც ეკონომისტები არაანაზღაურებად ზრუნვას ვუწოდებთ.